Homolje

Tamo gde se planine susreću s legendama, a izvori pričaju priče starih vremena, leži čarobno Homolje. Ovaj kraj očarava kristalno čistim rekama, pećinama koje kriju tajne prirode, manastirima koji odišu spokojem i gostoprimstvom koje se pamti. Bilo da lutate stazama kroz guste šume, osluškujete tišinu Krupajskog vrela ili uživate u domaćim specijalitetima pod zvezdanim nebom – Homolje će vam ispuniti dušu mirom i autentičnim doživljajem Srbije kakva se retko sreće.

Homolje i Homoljske planine – divlja lepota istočne Srbije

Homolje je jedan od poslednjih očuvanih prirodnih predela Srbije – netaknuto, raznoliko, i tiho. Smešteno u istočnoj Srbiji, pretežno u okviru opštine Žagubica, Homolje je planinski kraj poznat po svojim vrhovima, šumama, izvorima, pećinama, manastirima i stazama koje spajaju prirodu i tradiciju.

U odnosu na turistički razvijenije regije, ovde nećete naići na masovni turizam – što je upravo ono što Homolje čini toliko vrednim. Idealno za planinare, bicikliste, fotografe, avanturiste, ali i porodice koje traže mir, autentičnost i prostor za disanje.

Za zaljubljenike istorije i mitologije, ovaj kraj pod nazivom Uomolje se spominje u trilogiji "Kosingas" Aleksandra Tešića kao područje gde je boravio Hromi Daba.

---

Gde se nalazi Homolje?

Homolje se prostire u istočnoj Srbiji, sa geografskim i turističkim centrom u Žagubici, dok prirodne granice čine Veliki Vukan, Mali Vukan, Štubej i Oman sa severne strane, a Gornjačka klisura i reka Mlava sa zapadne.

Do Žagubice se dolazi putem preko Požarevca i Petrovca na Mlavi, ili iz pravca Bor–Majdanpek–Kučevo.

Do Homolja možete i iz pravca Kučeva, na čijoj teritoriji se nalaze pećine Ceremošnja i Ravništarka, a odakle postoje staze do Velikog Štubeja, drugog po visini vrha Homolja.

---

Planinarenje i vrhovi Homoljskih planina

Homoljske planine nude veliki broj obeleženih i neobeleženih staza za planinarenje, lagane šetnje ili ozbiljne ture.

Najpoznatiji vrhovi i staze:

• Oman (962 m) – najviši vrh Homolja, dostupan iz više pravaca

• Veliki Štubej (940 m) – popularan vidikovac, laganija staza iz pravca Ceremošnje

• Veliki i Mali Vukan – stene, borovi, i moćni pogledi ka dolini

• Čuček (845 m) – strmiji uspon, ali sjajna nagrada na vrhu

• Veliki Vranj – mnogi ga smatraju za najlepši vidikovac Homolja

• Staza Ravništarka – Ceremošnja – pešačka veza između dve pećine

• Hajdučki kladenac – izvor sa legendom, nalazi se u podnožju Štubeja

---

Izvori, reke i vodopadi

Homolje je bogato vodom – kristalno čista i lekovita, u obliku vrela, potoka, slapova i reka.

Vode koje treba obići:

• Krupajsko vrelo – najpoznatiji izvor Homolja, smaragdno jezero pod stenom

• Vrelo Mlave – jak kraški izvor i prirodni fenomen

• Breznica i Kameni most (Devojački most) – prirodni kameni luk iznad reke

• Vodopad Sige – u više lokaliteta pod istim imenom (npr. kod Ceremošnje)

• Manji vodopadi i potoci – kod sela Vuković, Izvarica, Vrače, Bliznak

---

Pećine Homolja

Homolje krije i podzemna bogatstva – pećine koje su dostupne turistima, ali i one koje čekaju istraživače.

• Ceremošnja – uređena pećina kod Kučeva, bogata pećinskim nakitom

• Ravništarka – dugačka, linearna pećina sa likovima u kamenu

• Prerast Samar – prirodni kameni most kod Vratne, u širem regionu, pravi biser

• Dubočka i Ševička pećina – još neuređene, ali zanimljive speleolozima

---

Manastiri i duhovna mesta

Homolje je regija u kojoj se pravoslavna tradicija duboko prepliće sa prirodom.

Manastiri koje treba posetiti:

• Manastir Gornjak – najpoznatiji, smešten u Gornjačkoj klisuri, zadužbina Cara Lazara sa pećinom-isposnicom

• Manastir Svete Trojice u Ždrelu – na uzvišenju sa pogledom na Banju Ždrelo

• Manastir Vitovnica – poznat po Starcu Tadeju 
• Trška crkva – najstarija aktivna crkva u ovom kraju Srbije

• Manastir Blagoveštenje Gornjačko – na samom ulazu u Homolje iz pravca Petrovca

---

Ostale atrakcije i izletišta

• Banja Ždrelo – termalni bazeni, zatvoreni i otvoreni, wellness, odlična za relaksaciju

• Zlato u reci Pek – organizovane demonstracije ispiranja zlata

• Ribnjaci i veštačka jezera – kod Krepoljina i Žagubice

• Etno domaćinstva – u selima Vuković, Laznica, Izvarica – mogućnost smeštaja, hrane, jahanja konja

---

Za koga je Homolje?

• Ljubitelje planinarenja i trekinga
• Porodice koje žele prirodu bez gužve
• Fotografe i snimatelje – pejzaži, pećine, vidikovci
• One koji traže spiritualni turizam i tišinu
• Istraživače prirode, biljaka i minerala

---

Šta probati?

• Homoljski sir i kajmak

• Jagnjetinu sa ražnja ili ispod sača

• Pite sa koprivom, pečurkama i sirom

• Domaće rakije: drenjina, oskoruša, kleka

• Med i proizvodi od bilja

---

Kada posetiti Homolje?

• Proleće i jesen – idealno za planinarenje, šetnje i boravak u prirodi

• Leto – zbog reke Mlave, vrela, banje i bazena, osveženje u pećinama

• Zima – mir i tišina, dobar period za digitalni detoks